یادداشت مهندس حسین اژدری، عضو هیات مدیره شرکت نفت و گاز سرو

تاثیر مثبت بومی‌سازی کاتالیست‌ بر افزایش درآمد و ارزش شرکت‌ها در بازار سرمایه

 

 

کالاهای استراتژیک در صنایع مادر کشور جایگاه ویژه­ و مهمی دارند به طوری که وابستگی این کالاها به خارج از کشور چه به لحاظ توان تولید و چه به لحاظ توان فنی و مهندسی همواره مورد دغدغه مدیران حوزه انرژی و شرکت های پتروپالایشی و فولادی کشور بوده است. یکی از این کالاها که وابستگی شدید صنایع کشور را به دنبال دارد، کاتالیست است. به طوری که از آن بعنوان یکی از کالاهای بشدت تحریمی یاد می شود، که توسط شرکت سرو داخلی سازی شد. می توان گفت تا به امروز بیش از 85 درصد کاتالیست های مصرفی در حوزه فرآیند تولید گاز سنتز در صنایع پتروپالایشی و نیز بیش از 60 درصد کاتالیست های صنایع فولادی توسط شرکت سرو به مرحله انجام رسیده است.

شرکت صف رزمند  نیز به عنوان یکی از هلدینگ های فعال در حوزه نفت شناخته میشود که همواره به دنبال سرمایه گذاری بر روی توان فنی شرکت های دانشی بوده است. به طوری که پس از واگذاری شرکت دانش بنیان نفت و گاز سرو به بخش خصوصی، به عنوان یکی از سهامداران این شرکت به شمار می رود و در طول هفت سال سهامداری با حمایت های خود در کنار تلاش و پشتکار پرسنل و مدیریت مجموعه، توانسته است طرح ها و پروژه های بزرگی را در صنعت کاتالیست به نتیجه برساند.

در کنار کاتالیست ، شرکت صف رزمند بر روی پروژه های خاصی سرمایه گذاری نموده است که می توان به تولید سوخت از جلبک اشاره نمود که در ایران این نوع از جلبک تا قبل از این کشت نمیشد؛ و یا سرمایه‌گذاری در دستیابی به پروژه دانش فنی ماده‌ای به نام Drag Reducing Agent صورت گرفت که در زمینه کاهش اصطکاک بین خطوط انتقال نفت و گاز کاربرد دارد و باعث کاهش جریان توربولانسی در خطوط انتقال نفت و گاز می‌شود.

خانواده سرو در حال حاضر بیش از 500 نفر پرسنل دارد و این رشد نیروی انسانی و توجه به بدنه متخصص جوان و کارشناسی شرکت، باوری است که در ذهن مدیران سازمان از ابتدای فعالیت وجود داشته است و اکنون تمام صنایع کشور از این میوه اعتماد بهره مند هستند.

هیات‌مدیره شرکت سرو امیدوار است که در افق ۱۴۰۴ بتواند سهم خوبی در بازار کاتالیست های صنعت پتروشیمی به‌دست آورد. موفقیت های کسب شده در حوزه کاتالیست قطعا پایان مسیر تحقیقاتی سرو نیست و تحقیق و توسعه با هدف افزایش راندمان تولید برای صنایع کشور و نیز برای کسب دانش فنی و تجاری سازی سایر کاتالیست هایی که از خارج از کشور تهیه می شود و همچنین تلاش برای حضور موثر در بازارهای خارجی کاتالیست، بعنوان نماینده شایسته کشورمان، همچنان ادامه خواهد داشت.

صنعت دانش بنیان در ساختار بدنه مالی شرکت های بزرگ

اما در این بین، اعتماد شرکت های مصرف کننده کاتالیست داخلی نقش بسزایی در موفقیت این صنعت نوین دارد. نباید فراموش کرد که اعتماد در استفاده از این محصولات بومی شده می تواند در بلندمدت بروی درآمد شرکت‌ها و ارزش این شرکت‌ها نیز تاثیر مثبت گذارد، به طوریکه این ارزش از محل کاهش هزینه های خرید، و صرفه جویی های ارزی حاصل شود. چرا که در طول یک دهه اخیر طبق گفته مدیران شرکت های مصرف کننده کاتالیست، حداقل تا 30 درصد هزینه های خرید کاتالیست از خارج برای شرکت های مصرف کننده صرفه جویی به همراه داشته است؛ که این مهم از قبال فعالیت های شرکت نفت و گاز سرو حاصل شده است.

نکته‌ حائز اهمیت دیگری که وجود دارد این است که شرکت‌های بزرگ می توانند شرکت‌های دانش‌بنیان را در مدل های توسعه سرمایه گذاری خود جای دهند. به طوری که با تشکیل یک پرتفوی سهامی از ایده های استارت آپی و توان دانشی این شرکت ها حمایت مالی و نیز مدیریتی داشته باشند! یعنی تشکیل یک سبد سهام متشکل از بخشی از سهام شرکت‌های دانش‌بینان که به بازار سرمایه معرفی می شوند. در ابعاد بین المللی نیز این مدل مرسوم است، بطوری که شرکت‌های دانش‌بنیان یا صندوق‌های دانش‌بنیانی که در بورس‌های خارجی وجود دارند، علاوه بر این که ریسک شرکت‌های بزرگ را کاهش می‌دهند، باعث افزایش بازدهی سبد سهام شرکت‌ها نیز می‌شوند. در واقع با این اقدام یک بازی برنده - برنده شکل می گیرد. به طور مثال وقتی ۱۰ درصد از سرمایه‌گذاری یک هلدینگ بزرگ داخل یک صندوق است و آن صندوق از۴۰ شرکت دانش‌بنیان حمایت می‌کند در واقع عملکرد صندوق‌ها به پشتوانه مالی هلدینگ ها باعث کاهش ریسک شرکت‌ها و افزایش بازدهی آنها نیز می‌شود.

اما از نگاهی بالاتر برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان باید حمایت‌های حاکمیتی بیشتر شود تا انگیزه بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان افزایش یابد، اما متاسفانه اینگونه نیست و شرکت‌های دانش‌بنیان تا زمانی که کوچک هستند، حمایت می‌شوند، اما وقتی این وضعیت تغییر کرد و به مرحله بلوغ و رشد خود می رسند، عملا حمایت‌ها یا حذف می‌شود یا با جایگزین شدن قوانین دیگر، کمرنگ‌تر می‌شود! از اینرو اگر قانونی برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان نوشته می‌شود، باید تا آخر کامل اجرایی شود تا انگیزه بخش خصوصی نیز برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان نیز از بین نرود.

امیدواریم با اصلاح قوانین و اجرای کامل بسته های حمایتی از شرکت های دانش بنیان و توجه به پیشنهاداتی که باعث جهت در بخش اقتصاد دانش بنیان میشود، شاهد شکوفایی و افزایش اثربخشی این صنعت در اقتصاد کشور باشیم.

 

این مطلب در شماره چهارم فصلنامه "سرو ماندگار" به چاپ رسیده است.